De relatie van Nederland met cacao en chocolade begon in de 17e eeuw, toen het land een belangrijke speler werd in de handel via de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). Deze historische ontwikkeling legde de basis voor Nederland als een centrum voor cacaoverwerking en -handel. In de 19e eeuw ontwikkelde Coenraad van Houten het Dutching-proces, waarmee de kwaliteit van chocolade aanzienlijk verbeterd werd. Deze uitvinding maakte de weg vrij voor de massaproductie van chocolade en positioneerde Nederland als een innovator in de industrie.
Nederland is momenteel een van de grootste importeurs van cacaobonen ter wereld. De havens van Rotterdam en Amsterdam spelen hierin een centrale rol. Deze havens fungeren niet alleen als doorvoerpunten voor cacaobonen die naar andere Europese landen gaan, maar zijn ook de locatie van significante verwerkingsfaciliteiten. De Nederlandse verwerkingsindustrie staat bekend om zijn efficiëntie en kwaliteit, en levert een breed scala aan cacaoproducten, waaronder cacaoboter, cacaopoeder en cacaomassa.
Innovatie en verwerkingstechnologie
Nederlandse bedrijven en onderzoeksinstituten staan aan de voorhoede van innovatie in de cacaosector. Dit omvat geavanceerde verwerkingstechnieken en duurzame praktijken.
Nederlandse onderzoekers hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van verbeterde fermentatieprocessen en efficiëntere productiemethoden, wat de kwaliteit van chocoladeproducten wereldwijd ten goede komt.
Grootste importeur van cacaobonen in 2022
Nederland scoort in 2022 wereldwijd de eerste plaats als grootste importeur van cacaobonen:
| Nr. | Land | Hoeveelheid (ton) |
|---|---|---|
| 1 | Nederland | 772.785 |
| 2 | Duitsland | 472.926 |
| 3 | Maleisië | 459.400 |
| 4 | Verenigde Staten van Amerika | 343.801 |
| 5 | België | 328.898 |
| 6 | Indonesië | 239.152 |
| 7 | Frankrijk | 169.456 |
| 8 | Canada | 134.900 |
| 9 | Italië | 100.920 |
| 10 | Singapore | 95.396 |
Nederland staat bovenaan de lijst als de grootste importeur van cacaobonen, gevolgd door Duitsland en Maleisië. Deze gegevens geven een interessant inzicht in de wereldwijde dynamiek van de handel in cacaobonen.
Belangrijke Nederlandse bedrijven en organisaties in de cacao- en chocolade-industrie
Nederland herbergt enkele van de grootste cacao- en chocoladebedrijven ter wereld. Enkele bekende bedrijven en organisaties zijn:
- Cargill Cocoa & Chocolate: Cargill is een van de grootste spelers in de wereldwijde cacaomarkt en heeft een aanzienlijke verwerkingsfaciliteit in Nederland.
- Barry Callebaut: Deze Zwitserse chocoladefabrikant heeft een sterke aanwezigheid in Nederland en staat bekend om zijn hoogwaardige chocoladeproducten.
- Tony’s Chocolonely: Een Nederlands bedrijf dat zich richt op het produceren van 100% slaafvrije chocolade, bekend om zijn ethische benadering van chocoladeproductie.
- De Zaan: Onderdeel van Olam, De Zaan biedt een breed scala aan cacaoproducten en staat bekend om zijn kwaliteit en innovatie.
- Royal Duyvis Wiener: Gespecialiseerd in machines voor cacaoverwerking en chocoladeproductie, speelt het een belangrijke rol in de technologische aspecten van de industrie.
- Nederlandse Cacaofabriek: Een historische speler in de Nederlandse cacaoverwerking, bekend om zijn kwaliteitscacaoboter en -poeder.
- Verkade: Een traditioneel Nederlands merk dat al meer dan een eeuw chocoladeproducten maakt, geliefd om zijn kwaliteit en assortiment.
- Chocolatemakers: Een ambachtelijke chocoladeproducent die zich richt op duurzaamheid en directe handelsrelaties met cacaoboeren.
- Droste: Bekend om zijn cacaopoeder en chocoladerepen, Droste is een van de oudste chocolademerken in Nederland.
- Heinde & Verre: Een relatief nieuwe speler, bekend om zijn luxe, ambachtelijke chocolade die wereldwijd gewaardeerd wordt.
- Mars Nederland: Een belangrijke speler in de chocolademarkt, bekend om zijn brede assortiment aan chocoladeproducten.
- Nestlé Nederland: Biedt een verscheidenheid aan chocoladeproducten en is actief betrokken bij initiatieven voor duurzame cacao.
- Chocoa Festival: Een jaarlijks evenement in Amsterdam dat zich richt op duurzame cacao en chocolade en belangrijke spelers uit de industrie samenbrengt.
Export van chocolade in 2022
Een groot deel van de in Nederland geïmporteerde cacaobonen wordt onder andere door bovenstaande bedrijven verwerkt tot chocolade en vervolgens weer geëxporteerd. In onderstaande tabel is te zien dat Nederland als exportland van chocolade wereldwijd de derde plaats scoort:
| Nr. | Land | Hoeveelheid (ton) |
|---|---|---|
| 1 | Duitsland | 990.398 |
| 2 | België | 667.471 |
| 3 | Nederland | 489.140 |
| 4 | Polen | 456.081 |
| 5 | Canada | 425.078 |
| 6 | Italië | 415.212 |
| 7 | Verenigde Staten van Amerika | 332.030 |
| 8 | Frankrijk | 324.095 |
| 9 | Turkije | 251.175 |
| 10 | Mexico | 222.113 |
Duitsland staat bovenaan de lijst als de grootste exporteur van chocolade, gevolgd door België en Nederland. Deze landen spelen een significante rol in de wereldwijde chocoladehandel.
CBI en handelsbevordering
Het CBI, een initiatief van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken, speelt een cruciale rol in het bevorderen van de import van cacaoproducten uit ontwikkelingslanden naar Europa. Door trainingen en marktinformatie te bieden, helpt het CBI cacaoproducenten in ontwikkelingslanden om toegang te krijgen tot de Europese markt. Dit draagt bij aan de economische ontwikkeling in deze landen en bevordert duurzame handelspraktijken.
Wageningen University & Research (WUR)
De WUR is een wereldleider in agrarisch onderzoek en speelt een sleutelrol in onderzoek naar cacaoproductie en -duurzaamheid.
De universiteit werkt samen met internationale organisaties, overheidsinstanties en de private sector om innovatieve oplossingen te ontwikkelen voor uitdagingen in de cacaoteelt, zoals ziekteresistentie, klimaatverandering en duurzame landbouwpraktijken.
Duurzaamheid en Maatschappelijke Verantwoordelijkheid
Nederlandse bedrijven en onderzoeksinstellingen zijn voortrekkers in innovatie binnen de cacaosector. Dit omvat niet alleen de verbetering van verwerkingsmethoden maar ook de ontwikkeling van duurzamere praktijken. Nederland neemt een voortrekkersrol in het aanpakken van problemen zoals ontbossing en bosdegradatie, kinderarbeid en oneerlijke handelspraktijken in de cacaosector. Er wordt aanzienlijk geïnvesteerd in traceerbaarheid en transparantie van de toeleveringsketen, met als doel de sociale en milieu-impact van cacaoproductie te verminderen.Nederland is een voorloper in het gebruik van gecertificeerde cacao, zoals Fairtrade en Rainforest Alliance.
Toekomstige trends en ontwikkelingen
Naarmate de wereldwijde vraag naar chocolade blijft groeien, staat de Nederlandse cacao- en chocolade-industrie voor verschillende uitdagingen en kansen. Een van de grootste uitdagingen is het waarborgen van een duurzame toeleveringsketen die economisch levensvatbaar is voor cacaoboeren, terwijl de milieueffecten worden geminimaliseerd, onder andere door de in 2023 aangenomen EUDR (European Union Deforestation Free Regulation). Innovatie in cacaoteelt, zoals verbeterde landbouwtechnieken en het gebruik van duurzamere gewassen, zal een sleutelrol spelen in het aanpakken van deze uitdagingen.
Invloed van de EUDR op chocolade
De European Union Deforestation-free Regulation (EUDR) heeft aanzienlijke gevolgen voor de wereldwijde en Nederlandse chocolademarkt. De EUDR richt zich op het verminderen van ontbossing en milieu-impact verbonden aan de productie van grondstoffen zoals cacao. Voor chocoladeproducenten in Nederland en andere EU-landen betekent dit strengere eisen aan de herkomst van cacao. Producenten moeten nu verzekeren dat hun cacao niet bijdraagt aan ontbossing en voldoet aan bepaalde milieu- en sociale normen.
Dit kan leiden tot veranderingen in leverancierskeuzes en mogelijk hogere kosten door de noodzaak van certificering en controle van de toeleveringsketen. Importeurs kunnen gedwongen worden om over te stappen op duurzamere cacaobronnen, wat de marktdynamiek kan beïnvloeden en de kosten voor cacao kan verhogen. Dit heeft weer invloed op de productie- en exportkosten van chocolade, zowel binnen Nederland als internationaal.
Deze veranderingen kunnen ook positieve gevolgen hebben, zoals het stimuleren van duurzamere landbouwpraktijken en het verbeteren van de leefomstandigheden van cacaoboeren. De EUDR kan zo bijdragen aan een meer verantwoorde en duurzame cacaoteelt en chocoladeproductie, wat op lange termijn voordelig kan zijn voor de sector en het milieu.
Samenvatting
De Nederlandse cacao- en chocolade-industrie, met zijn rijke historie en innovatieve technieken, speelt een cruciale rol in de wereldwijde markt. Nederland, als grootste importeur van cacaobonen en een belangrijke exporteur van chocolade ter wereld, blijft innoveren met een sterke focus op duurzaamheid en ethische praktijken.
Toekomstige ontwikkelingen worden waarschijnlijk gekenmerkt door voortdurende innovaties, met een toenemende nadruk op duurzame en verantwoorde cacaoteelt en chocoladeproductie, mede beïnvloed door regelgeving zoals de EUDR.
